Afazja – częściowe lub całkowite zaburzenia umiejętności programowania mowy spowodowane organicznym uszkodzeniem odpowiednich struktur mózgowych. Afazja występuje u osób, które opanowały mowę, ale nastąpiło uszkodzenie.
Niedokształcenie mowy o typie afazji – zaburzenie występujące u dzieci, u których rozwój mowy został w specyficzny sposób zaburzony w wyniku uszkodzenia ośrodkowego układu nerwowego.
Alalia prolongata, inaczej prosty opóźniony rozwój mowy – zaburzenie procesu uczenia się mowy oraz języka przez dziecko od samego początku nabywania przez nie umiejętności językowych, gdy opóźnienie to wynosi około 6 miesięcy lub więcej.
Ankyloglosja – skrócenie (niedorozwój) wędzidełka podjęzykowego, które ogranicza ruchomość języka i zaburza podstawowe funkcje (np. połykanie), w wyniku czego w późniejszym czasie ma wpływ na powstawanie wad artykulacyjnych.
Dyslalia – grupa wad wymowy; dyslalia polega na nieprawidłowej realizacji jednej głosek, kilku, większości lub nawet wszystkich głosek. Wyróżnia się różne typy dyslalii.
Elizja – brak realizacji fonemu, przyjmuje formę opuszczania wybranych głosek.
Echolalia – mimowolne, automatyczne powtarzanie dźwięków, słów lub zdań.
Foniatra – lekarz otolaryngolog, który specjalizuje się w leczeniu wszelkich zaburzeń fonacji (np. długotrwała chrypka, zaburzenia połykania, zatykanie się uszu, szumy uszne, zanikanie głosu)
Gammacyzm –wada wymowy polegająca na nieprawidłowej realizacji głosek: g, gi, h, hi.
Kappacyzm –wada wymowy polegająca na nieprawidłowej realizacji głosek: „k”, „ki”.
Kinestezja artykulacyjna – czucie pozycji i ruchów narządów artykulacyjnych.
Lambdacyzm – rodzaj wady wymowy polegający na nieprawidłowej realizacji głoski „l”.
Mutyzm – całkowita lub częściowa (ujawniająca się w określonych sytuacjach społecznych) niemożność posługiwania się mową, spowodowana czynnikami psychicznymi. Rozumienie mowy pozostaje prawidłowe.
Mowa bezdźwięczna – rodzaj dyslalii polegającej na bezdźwięcznej realizacji wszystkich lub niektórych spółgłosek dźwięcznych (np. zamiana głoski [b] na [p]).
Rotacyzm – wada wymowy polegająca na nieprawidłowej realizacji głoski „r”.
Sygmatyzm – jedna z najczęstszych wad wymowy, polegająca na nieprawidłowej artykulacji głosek dentalizowanych jednego, dwóch lub trzech szeregów (ciszącego: ś, ź, ć, dź; syczącego: s, z, c, dz; szumiącego: sz, ż, cz, dż).
Wada zgryzu – odchylenie w ustawieniu szczęki oraz żuchwy. Najczęściej spotykanymi wadami zgryzu są: zgryz otwarty, tyłozgryz, przodozgryz, zgryz głęboki.
Ortodonta – lekarz specjalista zajmujący się korekcją wadliwego ustawienia zębów i zgryzu.
Źródło:
"Logopedia. Teoria zaburzeń mowy" pod red. S. Grabiasa, M. Kurkowskiego, wyd. UMCS, Lublin 2012